Kennismaken met Nik van Hoogstraten (28) lijkt in het begin net een sollicitatie. Hij vertelt over zichzelf dat hij creatief, ambitieus en een doorzetter is. Hij is zich daarvan bewust. ,,Waar ik ook kom, ik kan nooit genoeg netwerken. Ik wil een baan."

Van Hoogstraten heeft niet aangeboren hersenletsel (nah), en hoort bij de groep mensen van wie de Wajonguitkering met ingang van dit jaar van 75% van het minimumloon naar 70% van het minimumloon is gegaan. Wajong is een uitkering voor mensen die op jonge leeftijd chronisch ziek zijn geworden of een beperking hebben.

Voor Van Hoogstraten scheelt de verlaging zo'n vijftig euro per maand. ,,Ik krijg nu 945 euro. Als daar mijn hoge ziektekosten, huur en geld voor boodschappen vanaf gaan, hou ik bijna niets meer over."

,,Onderdeel van de Participatiewet is de Banenafspraak", vertelt een woordvoerder van het UWV. ,,In de periode 2014-2026 worden in totaal 125.000 banen gecreëerd voor mensen met een arbeidsbeperking: 100.000 door het bedrijfsleven en 25.000 door de overheid. In 2016 zou de overheid 6.500 banen creëren. Dat is niet gelukt. Het bedrijfsleven creëerde wel voldoende banen. Voor de overheidssector geldt daarom vanaf 2018 een quotumregeling. Dit betekent dat overheidsorganisaties die 25 of meer werknemers hebben, 1,93% van het werk in moeten laten vullen door iemand met een arbeidsbeperking. Als dat niet lukt, volgt vanaf 2019 een boete. De verlaging van de Wajong is een onderdeel van de Participatiewet, waarmee het kabinet wil stimuleren dat mensen die kunnen werken, aan het werk gaan."

Van Hoogstraten: ,,Ik zie deze regeling niet als stimulans. Voor mij en vele anderen met een beperking blijkt het niet makkelijk een passende baan te vinden. Door mijn hersenletsel is het lastig verbanden te leggen in moeilijke teksten, wat je moet kunnen om het vak Nederlands te halen. Ik nam tijdens mijn mbo 2 vormgevingsopleiding bijles, maar haalde nog steeds geen voldoende. Voor creatieve vakken haalde ik achten. Regel is dat alles voldoende moet zijn, dus kreeg ik een certificaat en geen diploma."

De Bosschenaar was een tijdje vakkenvuller, en afwasser. ,,Weinig uitdagend. In mijn opleiding leerde ik een activiteit vorm te geven. Dat lijkt me leuk, maar zo'n baan is lastig te vinden zonder diploma."

Drie jaar geleden schreef hij staatssecretaris Jetta Klijnsma een brief. ,,Daarin legde ik mijn situatie uit. Ik kreeg veel media-aandacht en ging met haar in gesprek." Kort daarna richtte hij stichting Raket op, waarin hij aandacht vraagt voor werken met mensen met een beperking, door onder meer voorlichting te geven aan bedrijven en scholen. 

,,Ik sta op voor mensen met een beperking, maar heb zelf ook geen baan. Laatst was ik zo brutaal bedrijven te bellen. Ik vroeg of ik mocht solliciteren, omdat ze vanwege de Participatiewet mensen als mij aan moeten nemen." De helft nodigde Van Hoogstraten uit voor een gesprek. ,,Zo ontmoette ik een vrouw die weekendjes organiseert voor gehandicapte kinderen. Ik ga binnenkort een weekendje met haar mee. Tof, maar nog steeds geen volle baan."

Maurice Manders, regiomanager Den Bosch bij bedrijvenvereniging VNO-NCW Brabant Zeeland: ,,Ik denk dat veel bedrijven niet weten wat de Participatiewet precies inhoudt. Ze zijn geïnteresseerd in wat een werknemer met een beperking wél kan. Een overheidsinstantie zou hier voorlichting over kunnen geven. Sinds kort is een werkgroep gestart in Den Bosch, waar we de overgang van onderwijs naar arbeidsmarkt bespreken. Het zou kunnen dat het thema Participatiewet dan voorbijkomt."