Thrillers bleven dit jaar dicht bij huis: dit zijn de genomineerden voor de Gouden Strop

Of het met de reisbeperking van de afgelopen twee jaar te maken heeft de jury niet onderzocht, maar veel spannende boeken hadden een Nederlandse setting, de Dan Brown-achtigen uitgezonderd. Tegelijk laten de inzendingen zien hoe breed het spannende genre is: de Nederlandse auteurs aarzelen niet de grenzen op te zoeken van landen, tijden en fantasie. Thrillers spelen zich af in het verleden, in de rauwe hedendaagse binnenstad, of in een parallelle wereld. De plots ontwikkelen zich van intiem venijn tussen twee mensen tot keiharde internationale misdaad; van het ongelofelijke dat als waar wordt gepresenteerd tot een moord die om de hoek zou kunnen plaatsvinden. 

Gerrit Barendrecht – De Russische connectie (uitgeverij Luitingh-Sijthoff)

Terreur is niet alleen een hedendaags verschijnsel, laat Gerrit Barendrecht in De Russische connectie zien. In 1889 beraamt de Russische geheime dienst aanslagen in Europese steden om de daar wonende Russen in diskrediet te brengen en weer terug in de armen van Moedertje Rusland te drijven.

De aanslagen treffen ook Amsterdam. Een explosie in een paardentram die veel slachtoffers eist, zet de politie in beweging. Inspecteur Julius Katz krijgt de opdracht om incognito te infiltreren in de onderwereld om uit te zoeken welke groepering hier achter zit. Daarbij wordt hij gelukkig geholpen door zijn vriendin en journaliste Ida de Morsain, die haar mannetje weet te staan. Het hulpeloze vrouwtje uithangen zoals in die tijd gebruikelijk was, is aan haar niet besteed. Als een moderne, feministische Bondgirl draait ze de rollen om en weet ze redding te brengen als de nood het hoogst is.

Dat Barendrecht als televisieregisseur ervaring heeft opgebouwd in het opvoeren van de spanning is aan alles te merken in De Russische connectie. Eenmaal op de rails gezet, wint het verhaal aan tempo en actie, tot het onafwendbaar in sneltreinvaart richting het pas voltooide Centraal Station in Amsterdam gaat.

Een zeer geslaagde mix van avontuur en geschiedenis.

Bas Haan – Lenoir (uitgeverij Ambo Anthos)

De onkreukbare hoofdinspecteur Jacob Lenoir, die zijn leven in dienst van de wet heeft gesteld, lijkt door een noodlottige samenloop van omstandigheden diezelfde wet, die hij altijd te vuur en te zwaard heeft beschermd, met voeten te hebben getreden: Lenoir komt na een black-out bij in dezelfde ruimte waar zijn dode zwager Danny Vos ligt, en gezien het wapen in Lenoirs hand wijst alles erop dat hij Vos om het leven heeft gebracht.

Aangezien Vos een topadvocaat was met enkele dubieuze cliënten, stuit Lenoir in zijn zoektocht naar de waarheid al snel op uiterst louche types. Lenoir is een met veel vaart geschreven debuut waarin de boven- en onderwereld op een volstrekt geloofwaardige en daardoor des te huiveringwekkender manier in elkaar grijpen.

Haan toont zich in zijn fictiedebuut een rasverteller en heeft haarfijn aangevoeld dat zijn rauwe en in wezen inktzwarte verhaal geen enkele opsmuk en franje behoeft. Daarmee is allesbehalve gezegd dat het Haan aan de nodige stilistische finesse zou ontbreken: zijn uit rake zinnen opgetrokken boek blinkt uit door de uitstekend uitgewerkte personages, de stemmige en haast filmische sfeertekening van de Rotterdamse haven en de dubieuze mores van haar clandestiene bezoekers, en de natuurlijke, kraakheldere dialogen.

Thomas Olde Heuvelt – Orakel (uitgeverij Boekerij)

De buitengewone reis waarop Thomas Olde Heuvelt zijn lezers in dit boek meeneemt begint op een druilerige maandagmorgen in de duinen bij Noordwijk. Op weg naar school zien de brugklassers Luca en Emma een achttiende-eeuws zeilschip liggen, de Orakel. Emma klimt het schip in en komt niet meer terug. Nadat vijf agenten, gealarmeerde vaders en twee andere jongens ook in het schip verdwenen zijn, komt iemand op het idee het luik dicht te doen - want niemand komt er meer uit. 

De overheid raakt in paniek. Het blijkt niet om een replica te gaan maar om de echte Orakel, die verging in 1716. Luca, zijn familie en andere getuigen worden min of meer gegijzeld door de veiligheidsdienst. Het schip wordt afgedaan als een reclamestunt, maar de krachten die de Orakel ontketent zijn niet te temmen. 

Wat volgt is een loeispannend, fabelachtig verhaal met angstaanjagende verschijningen, een oud scheepsjournaal en een spookachtig booreiland. Het kan allemaal natuurlijk niet, maar Orakel is zo goed geschreven dat je als lezer alles wat Olde Heuvelt je voorschotelt gewoon gelooft.

Het is een gruwelijk verhaal, maar ook grappig, meeslepend en origineel. Een boek dat nog lang nazindert.

Marion Pauw – Vogeleiland (uitgeverij The House of Books)

In het water dichtbij Kampen ligt Vogeleiland, een verlaten stukje land waar Berend en de veel jongere Marianne zich in het geheim vestigen om hun eigen paradijs te bouwen. Een liefdeskind moet het geluk compleet maken, maar dan schiet Marianne in een depressie. Bang om alles kwijt te raken ziet Berend geen andere uitweg dan Marianne gevangen te houden op Vogeleiland terwijl hij tegelijkertijd zijn dochter probeert op te voeden.

Een onvoorstelbaar scenario? Waargebeurde verhalen zoals de opgesloten kinderen in Ruinerwold tonen aan dat de werkelijkheid soms vreemder kan zijn dan fictie. Het bijzondere aan dit boek is hoe geloofwaardig Marion Pauw het allemaal brengt. Ze gaat daarin zelfs zover dat het handelen van Berend voor de lezer volkomen begrijpelijk en acceptabel kan zijn, en die zich af en toe wakker moet schudden en tegen zichzelf moet zeggen: ‘Nee, dit is niet normaal.’

‘Hoe loopt het af?’ Die vraag is de drijvende kracht van een thriller. Als lezer weet je dat Berend zijn gezin niet voor eeuwig verborgen kan houden en het eerder de vraag is hoe en wanneer de buitenwereld zich binnendringt.

De juryleden hoefden niet lang te wachten op het antwoord. Om het cliché te gebruiken: je leest het boek in één ruk uit.

Bekijk hier al onze video’s over Show & Entertainment: