Na chaos CL-finale hoopt Franse regering bij Spelen in Parijs op videobewaking met kunstmatige intelligentie

Met 245 stemmen voor en 28 stemmen tegen werd het voorstel van de regering van Macron dinsdag aangenomen in de Franse Senaat. Als het stuk binnenkort ook door de Algemene Vergadering van het parlement wordt goedgekeurd, betekent dat een proef van twee jaar waarin voor het eerst in Frankrijk videobewaking zal plaatsvinden met de hulp van AI.

Camera’s op de straten of van bijvoorbeeld drones zullen worden geanalyseerd door software met bepaalde algoritmes die in staat moeten zijn om ‘verdachte bewegingen van mensenmassa’s te detecteren’. Denk aan verdringing of filevorming in een menigte, een vergeten pakket of een rennende groep mensen. De politie zal worden ingeseind, om daarna gericht in actie te kunnen komen.

De Franse minister van Sport, Amélie Oudéa-Castéra, bestempelt de maatregelen als ‘een essentiële mijlpaal in onze voorbereiding op de Olympische Spelen’, die in de zomer van 2024 plaats moeten vinden in Parijs. Ze was tevreden na de stemming in de Senaat. Volgens haar en haar collega van Binnenlandse Zaken, Gérald Darmanin, is er simpelweg te weinig mankracht om alle bewakingsbeelden live te kunnen bekijken en beoordelen. Ook is het nog onduidelijk of de regering voldoende agenten en private beveiligingsbedrijven kan inzetten om de verwachte mensenmenigte tijdens de Spelen in goede banen te kunnen leiden. Naar verwachting zullen de Spelen dertien miljoen bezoekers trekken, becijfert The Guardian.

Onder meer de Les Républicains-fractie stemde voor het voorstel. Senator Agnès Canayer stelde na afloop dat de verzameling regels zal ‘bijdragen aan de veiligheid van de Spelen’.

^{Tekst gaat verder onder de foto.}

De chaos rond de Champions League-finale tussen Liverpool en Real Madrid in mei vorig jaar in Parijs liggen daarbij nog vers in het geheugen. De wedstrijd begon ruim een half uur later dan gepland, omdat duizenden bezoekers buiten het stadion werden tegengehouden. De chaos ontstond vermoedelijk omdat heel wat valse kaarten in omloop waren. Als gevolg daarvan ontstonden voor de poorten van het Stade de France lange wachtrijen. Sommige mensen kwamen het stadion in door over de hekken te klimmen. De Franse politie gebruikte traangas, ook tegen voetbalfans, ouders en kinderen die in de rij stonden te wachten.

Een Frans senaatsonderzoek twee maanden later weet de chaos aan een gebrek aan voorbereiding door de Franse autoriteiten en de Europese voetbalbond UEFA, en aan slecht uitgevoerde veiligheidsmaatregelen.

^{Tekst gaat door onder de foto.}

Tegenstanders van het wetsvoorstel betichten de regering van het verder willen beteugelen van de vrijheden van burgers. Ze vrezen dat het wetsvoorstel, als het eenmaal wordt aangenomen, een ‘Trojaans paard’ zal zijn. Het geeft de regering de mogelijkheden om vanaf 30 juni twee jaar lang te experimenteren met de nieuwe manier van videobewaking (tot 30 juni 2025) tijdens allerlei sportieve, recreatieve of culturele evenementen - er zal dit jaar worden begonnen rond het WK Rugby in september en oktober - en wie zegt dat er daarna mee gestopt wordt.

,,In feite zullen we een Frankrijk onder een vergrootglas hebben”, klaagde Guy Benarroche, wiens Écologiste - Solidarité et Territoires-fractie tegenstemde. Ook de communisten in de Franse Senaat waren ontevreden. ,,We vegen op deze manier niet alleen de fundamentele rechten van burgers onder het tapijt, we tasten ook de populariteit van de Olympische Spelen aan”, zei Eliane Assassi. De socialistische fractie onthield zich van stemming omdat de regering ‘de twijfels niet had weggenomen’, zo legde Jérôme Durain uit.

De Franse regering probeerde de bezwaren in aanloop naar de stemming weg te nemen door te stellen dat de nieuwe manier van videobewaking vooralsnog als een experiment voor een bepaalde periode wordt gezien. Ook wordt er geen gebruik gemaakt van biometrische identificatie en gezichtsherkenning.

Toch noemde ook Amnesty International de videobewaking met behulp van AI eerder al een ‘keerpunt’ en ‘een gevaarlijke stap’ voor mensen- en privacyrechten. ,,We maken ons grote zorgen over het feit dat deze algoritmen in staat zullen zijn om beelden van vaste bewakingscamera’s of drones te analyseren om ‘abnormaal of verdacht’ gedrag te detecteren’’, zei Katia Roux namens de Franse tak van de mensenrechtenorganisatie tegen The Guardian.

,,Ten eerste is er de kwestie van het definiëren van abnormaal of verdacht gedrag – wie zal beslissen welk gedrag normaal is of niet? Ook in termen van mensenrechten en fundamentele vrijheden zijn we van mening dat het voorstel een gevaar vormt voor het recht op privéleven. Het kan ook gevolgen hebben voor de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid om elkaar te ontmoeten en het beginsel van non-discriminatie.”

Roux erkende dat de Franse regering had gezegd dat er geen biometrische gegevens zouden worden gebruikt, maar stelde ook dat ‘in werkelijkheid de algoritmen gedrag en fysieke gegevens zullen analyseren, gegevens die moeten worden beschermd’.

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: