Wat is heemkunde? Een paar bij elkaar geraapte scherven? Of het knusse beeld van Moergestelnaren die 2400 jaar voor Christus samendrommen rond een aardewerken pot?

,,De oudste pot van Brabant”, maakt Anton van Dorp het nog spannender, terwijl de vice-voorzitter van heemkundekring De Kleine Meijerij wijst naar een vitrine in het heemcentrum. Daarin liggen nog meer schatten die wijlen Janus van Laarhoven uit Moergestelse grond opdiepte.

,,Erfgoed leeft”, merkt Van Dorp ook als kinderen bij een opgraving komen koekeloeren. ,,Als ze zo’n scherf in hun handen houden, merk je dat geschiedenis ook jonge generaties kan boeien.”

Maar leeft het historisch besef voldoende in bestuurlijk Oisterwijk, waar de heemkring van oudsher zijn centrum heeft? De vraag is acuut nu De Kleine Meijerij na vijftien jaar het voormalige pand van slager Knobbout en weekblad Nieuwsklok aan de Spoorlaan per 1 juli moet verlaten.

,,We hadden aan de Sint Petrus Stichting een goede huisbaas. Maar ze hebben besloten dit pand te verkopen om met het geld culturele en maatschappelijke activiteiten te kunnen ondersteunen. Begrijpelijk, maar jammer voor ons.”

En dus kunnen de heemkundigen van Esch tot Moergestel hun odyssee weer oppakken. Deze eeuw vingen ze aan in het pand In De Drye Swaentjes aan De Lind. 

Toen de gemeente Oisterwijk dat onroerend goed ging verzilveren, werd eerst asiel gevonden in de Caeciliaschool in Enschot en daarna in een kantoor van Boomkwekerij Udenhout. Provisorische onderkomens.

Probleem is dat De Kleine Meijerij, 73 jaar oud inmiddels, steeds meer ruimte nodig heeft. ,,Mensen brengen ons allerhande voorwerpen en boeken.” 

Kieskeurig zijn Van Dorp en de zijnen ook niet. Zo wilde het kadaster mappen vol landkaarten na digitalisering vernietigen. Zonde, vonden ze bij De Kleine Meijerij: ,,Voor de historische sensatie moet je zo’n kaart wel vast kunnen pakken.”

De heemkring telt 450 leden, van wie een harde kern actief is, artikelen schrijvend voor het eigen tijdschrift of bidprentjes en foto’s scannend. ,,Het is ook belangrijk dat we voor onze verenigingsactiviteiten een onderkomen houden.” Groot succes waren de oude plaatjes die De Kleine Meijerij uitzocht op verzoek van de Jumbo. Er kwam in het dorp een levendige ruilhandel op gang.

Op de bovenverdieping staat ook nog de Historische Canon van Oisterwijk, die een tijdje te bewonderen was in de kelder onder De Dorpsherberg. Ondernemer Leo van Schaijik had er schik in een museumpje aan de geschiedenis van Oisterwijk te wijden, maar ook daaraan kwam een eind.

Wat zou het mooi zijn als in het museumarme Oisterwijk een écht museum werd ingeruimd voor het al erfgoed dat De Kleine Meijerij al in huis heeft, vindt ook Esschenaar Theo van Dooren: ,,Je moet er geen thematisch museum van maken. We hebben van verschillende perioden en onderwerpen genoeg te bieden.”

Zo staat Van Dorp stil bij de sigarenmakerstafel van de firma Pasigo (Paijmans Sigaren Oisterwijk). En weidt hij uit over het ruim honderd jaar oude offerblok waar de boeren van De Logt thuis hun gave in stopten, omdat het naar de kerk veel te ver lopen was. ,,Zoiets moet je niet verstoppen maar laten zien.”