‘Kruikenzeikerstoplicht’ helpt Tilburgers oversteken

Beter weer had kunstenares Vromans wel kunnen uitkiezen voor de onthulling van de voetgangersstoplichten met beeltenis van de Kruikenzeiker zondagmiddag op het Piusplein, maar toepasselijker weer niet. Het regende, het zèèkte, helemaal in stijl. De mobiele Schrobbelèr bar van Marieke en haar vrienden (‘zelf gemaakt, want wij zijn kunstenaars’) zorgde gaandeweg voor een steeds betere sfeer op deze elfde van de elfde, de start van het Carnaval. 

Het verhaal van de nieuwe stoplichten begint bij Irene Vermeulen, Tilburgse van geboorte en uit overtuiging. ,,Toen ik in Utrecht communicatiewetenschappen studeerde zag ik daar de Nijntje stoplichten. Vorig jaar stond ik op de Gasthuisring en er was een stukje van het licht kapot waardoor het mij deed denken aan een kruikenzeiker. Hoe leuk zou het zijn als we hier in de stad een stoplicht met een kruikenzeiker erop zouden hebben. Dit vertelde ik aan mijn moeder en die vertelde het weer door aan Marieke en zo kwam van het één het ander”, aldus Irene. 

Vromans, onder andere bekend van kunstwerk Hier Leg Ik Aan bij appartementengebouw de Stadsheer in de Piushaven, ging in overleg met verkeerswethouder Mario Jacobs en met verkeersdeskundigen van de gemeente. Het icoon leende ze van lettertype TilburgsAns. Vervolgens ging ze met de pet rond bij Marc Meeuwis van Citymarketing, Carnavalsstichting Tilburg, Erfgoed Tilburg, ‘t Boekenschop en andere sponsoren en daar staat ze dan op een natte zondagmiddag om 15.15 uur haar speech te doen. ,,Wat ze in Utrecht kunnen, dat kunnen wij in Tilburg ook, én beter. Het idee is uit liefde voor de stad geboren en die Kruikenzeiker zit in ons DNA.” 

Even later trekt de kunstenares met de bedenkster de groene lap van de voetgangerslichten af en daar doet de Kruikenzeiker zijn ding. Met een welgemikte straal piest ie zijn kruikje vol. Niet met kromme rug, nee, als een trotse Kruik! Als het licht groen is, gaat het mannetje weer vrolijk verder met zijn kruikje in zijn hand. ‘Een ministrip’, volgens Marieke. 

Het eerste voetgangerslicht is nu in werking, en er volgen er nog zeker tien, onder andere richting Korvel en bij de universiteit. ‘Als je met je straat ook zo’n licht in de buurt wil, dan kan dat. Ga bij elkaar zitten, breng geld bij elkaar, en regel het, en wij komen het maken,’ zegt Marieke, voor wie het aspect van het verbindende aspect in haar werk heel belangrijk is. Overigens komt het aparte verkeerslicht meer en meer in de mode: in Berlijn heb je de Ampelmännchen, in Utrecht homo vriendelijke regenboogverkeerslichten, in Groningen heb je 050 fietslichten, in Engeland Marij Poppins lichten, en in Rotterdam de lichten ter ere van Tommy-Boy, die omkwam nadat hij door een auto gegrepen werd, terwijl hij op zijn telefoon zat te kijken onder het fietsen.

,,De kruikenzeiker staat symbool voor de historie van de stad en waar we vandaan komen’’, legt Vromans uit. Tilburg kende vroeger een grote textielindustrie. Het figuurtje van de kruikenzeiker is een textielarbeider, die een kruikje met zijn eigen urine meeneemt naar de fabriek, waar die werd gebruikt om wol te wassen.

,,Kruikenzeiker is een geuzennaam die tijdens carnaval met trots wordt gedragen’', zegt Vromans. Maar ook buiten de carnavalsperiode mogen Tilburgers trots zijn op hun stad, vindt de kunstenares.

Inwoners die een Kruikenzeikervoetgangerslicht in hun buurt willen en zo ,,het kunstwerk laten groeien’', zoals Vromans het zegt, kunnen zich bij haar melden. Een exemplaar kost zo’n 850 euro.