Raadsels rond per ongeluk aangetroffen put worden onderzocht in Hilvarenbeek

Ideeën voor de oude put aan de Vrijthof zijn er genoeg, weet Werner Hermans. Als heemkundige en vrijwilliger van de stichting Beekse Toren die de kerktoren beheert, heeft hij gemerkt dat de keurig gemetselde put behoorlijk tot de verbeelding spreekt. ,,Weer opmetselen is een van die ideetjes of er een glazenplaat overheen leggen. Daar gaan we zeker over nadenken, maar eerst moet je meer weten. Was het een water-, een beer- of een brandput? Zat er een pomp of een wip? Ligt er iets op de bodem? Gaat de put terug op een nog veel oudere put.”

Iedereen dacht dat het een oude grafsteen was, het zware, donkere blok dat al sinds mensenheugenis in de fietsenstalling naast de Sint Petruskerk lag. Toen die stalling in 2019 opnieuw werd ingericht, wilde de Torenstichting die steen eens goed bekijken. Tot verbazing van alle betrokkenen was het helemaal geen graf. Er kwam een gemetselde waterput in zicht, in goede staat nog bovendien. Vergeten door iedereen in Hilvarenbeek. Na die ontdekking werd het gat weer toegedekt. 

Jan van Helvoirt uit Esbeek heeft toponiemenonderzoek gedaan is is vrij veel verwijzingen naar putten in de buurt van de kerk en de Vrijthof tegengekomen. Ook heemkundige Cees Prinsen deed archiefonderzoek. Zo is er in 1788 een nieuwe put aangelegd op het kerkhof. Dit is waarschijnlijk de gevonden put, die mogelijk teruggaat op een ouder exemplaar.

In 1762 zijn er drie gemetselde waterputten aangelegd op de markt, de huidige Vrijthof. En in 1662 is er een brandhuisje gebouwd. Misschien is het acht meter diepe gat wel de brandput die bij dat huisje hoorde. 

Na dat onderzoek, wordt de put wellicht permanent blootgelegd of de zaken die op de bodem liggen, tentoongesteld. Dat zou prima passen in de uitvoering van de centrumvisie van de gemeente Hilvarenbeek, vindt Hermans. Die ook al lijntjes heeft uitgegooid bij centrumondernemers en het parochiebestuur. Tot nu toe lijkt iedereen enthousiast. 

,,Over wat het allemaal gaat kosten, zover zijn we nog niet. Alles begint met ambitie, dan volgen de fondsen vanzelf”, hoopt Hermans. ,,Dat we iets met deze put moeten, dat is voor mij in elk geval duidelijk. Dat kan een prachtig ding worden in het centrum van Hilvarenbeek.”