Topkok Cas Spijkers samen met Piet Rutten, oud-directeur van De Swaen, op een feestelijke bijeenkomst in 2008. © john schouten / pve

Van afwasser in De Swaen tot kroniekschrijver van het toprestaurant in Oisterwijk

OISTERWIJK - De Swaen, het voormalige sterrenrestaurant van Oisterwijk, verdient een boek. Dat vindt auteur Reinold Vugs, die ook uit eigen ervaring kan putten.

Tom Tacken 25-11-20, 21:00 Bron: BD

,,Ik heb als middelbare scholier wekelijks een jaar of vier, vijf afgewassen in De Swaen en de sterrenjacht van nabij meegemaakt. Die blik van binnenuit geeft een extra lading aan het boek.”

Vugs hoopt volgend jaar oktober zijn boek te kunnen presenteren. Het is dan 10 jaar geleden dat Cas Spijkers stierf. Spijkers kookte voor De Swaen, statig pand aan De Lind, twee Michelin-sterren bij elkaar. De Oisterwijkse topkok geldt als lichtend voorbeeld voor een generatie Nederlandse chefs.

Hotel De Swaen is een begrip in Oisterwijk.

,,De Swaen was op weg naar drie sterren, maar dat is er nooit van gekomen", weet Vugs. ,,Maar het was dé culinaire hotspot van ons land.”

Vugs krijgt hulp van Piet Rutten, oud-directeur van De Swaen. Diens archief heeft Vugs in bruikleen. Hij staat ook in nauw contact met het gezin van Cas Spijkers. De familie liet in 2012 nog weten dat een standbeeld van Cas Spijkers op De Lind niet hoefde. De lokale horeca had dat plan opgevat.

De fluit van de puddingfabriek

Het is niet de eerste keer dat Vugs de plaats van zijn jeugd als decor voor een boek neemt. In zijn roman ‘De fluit van de puddingfabriek’ roept hij het Oisterwijk van 1974 op. Reinold Vugs groeide op in het kappersgezin van Pierre en Marianne Vugs, dat zijn zaak aan de Stationsstraat had.

Reinold Vugs voor zijn oud ouderlijk huis aan de Stationstraat in Oisterwijk, waar zijn ouders een kapperszaak dreven. © Jeroen de Jong / PVE

De hoge vlucht en vrije val van De Swaen

‘Klop klop’ en De Swaen: daar kennen ze Oisterwijk in den lande van. Maar na de Meubelfabriek is nu ook het restaurant in een vrije val beland.

door Tom Tacken (archief Brabants Dagblad 2005)

Het wat flauwe grapje van Oisterwijks stervende Swaen is al te vaak gemaakt. Net als dat van de zwanenzang, al lijkt die nu toch echt te zijn ingezet. Oisterwijk dreigt haar A-merk te verliezen, nu de Tilburgse horecaexploitant Rob Michielsen de handdoek in de ring heeft moeten gooien.

Chefkok Cas Spijkers wist De Swaen bijna een derde Michelin-ster te bezorgen. © tiny van eijndhoven/pve

De Swaen, eens Cas Spijkers’ tweesterrenrestaurant ‘met mogelijkheid tot overnachten’, stootte vorig jaar de hotelkamers al af. Nu moet Michielsen ook het restaurant en de brasserie ernaast sluiten. Over de gekortwiekte Swaen die de nieuwe eigenaar voor ogen staat, zal de schaduw van het sterrenrestaurant van weleer gaan vallen.

In den Swaene

Het was in 1977 dat wijlen Henk aan de Stegge voorkwam dat De Swaen aan De Lind als een Albert Heijn de toekomst tegemoet ging. Het horecaverleden reikte terug tot 1631, toen ter plekke al van In den Swaene sprake was. De Swaen werd een vaste halte voor postkoetsen, maar Aan de Stegge, verwoed verzamelaar van oldtimers, kwam uit een ander segment. Met zijn Meubelfabriek (‘klop klop’) had hij Oisterwijk al op de kaart gezet.

Meubelfabriek Oisterwijk, beter bekend als 'Klop Klop'. © John Schouten / Beeld Werkt

Eenzelfde prestige stond hem met De Swaen voor ogen. Een hardnekkig gerucht wil dat Aan de Stegge 15 miljoen gulden in het majestueuze pand heeft gepompt. Restaurateurs in den lande blikten vol jaloezie naar de vergulde kranen en talloze kroonluchters van De Swaen.

“Hij heeft een paleis opgetrokken’, verhaalt Coen Pollaert, die tien jaar lang als sommelier en ober-kelner de glorie van De Swaen meemaakte. “Aan de Stegge maakte het mogelijk, maar er was ook bloed, zweet en tranen van het personeel voor nodig. Ook van Cas Spijkers. Mensen die de neergang van De Swaen wijten aan zijn afwezigheid in de keuken, hebben het mis. Cas is keihard voor De Swaen blijven werken, maar niemand houdt het jaren vol iedere avond een finale te moeten spelen.’

Zwaar weer

Zelfs Aan de Stegge moest zich als geldschieter terugtrekken toen zijn Meubelfabriek in zwaar weer verzeild raakte. Voor de buitenwereld werden Cas Spijkers en zijn rechterhand Piet Rutten de nieuwe eigenaren. In werkelijkheid berustte het eigendom bij een Rotterdamse projectontwikkelaar, zoals ook niet Michielsen, maar een investeringsmaatschapij achter hem tot deze week het laatste woord had. Prinses Christina en haar man Jorge, Toon Hermans en Rienk Kamer kwamen geregeld een vorkje prikken en zo af en toe schoof ook prins Bernhard aan.

“Maar het mooiste was om de gewone man in te pakken die een jaar lang had gespaard om de vijfentwintigjarige bruiloft te vieren met een etentje bij De Swaen’, verhaalt Pollaert. “De penose kwam natuurlijk ook wel eens langs.”

In 1991 droomt Cas Spijkers nog van de derde Michelin-ster, dan nog een utopie voor een Nederlandse restaurateur. Acht jaar later is De Swaen beide sterren kwijt. Het tijdschrift Lekker is ook al niet mild geweest door te reppen van ‘een slechte wijnbehandeling, volle asbakken, onverschillige bediening en andere klachten’.