Justitie eist miljoenen van coffeeshopketen Grass Company

De aankondiging van het Openbaar Ministerie betekent dat de al jaren slepende oorlog tussen justitie en Brabants grootste coffeeshopketen er een extra front bij krijgt. De oprichters en bestuurders van The Grass Company -onder wie de in Thailand gevangenzittende Johan van Laarhoven - hangt al jaren een strafzaak boven het hoofd. Justitie legt hen belastingfraude, witwassen en valsheid in geschrifte ten laste.

De nieuwe ontnemingsprocedure is terug te voeren op twee geheime voorraadplaatsen van The Grass Company die de politie in 2011 en 2014 ontdekte in respectievelijk Den Bosch en Tilburg. In een loods aan de Bossche Rietveldenweg lagen 8 kilo wiet en bijna 15.000 voorgedraaide joints, aan de Kooikerstraat in Tilburg werd in een goed verstopte ruimte 10 kilo wiet gevonden. Over de Bossche voorraadplaats oordeelde het gerechtshof in november 2015 dat die noodzakelijk was om de twee coffeeshops in de stad draaiende te houden. Het hof kwam tot een schuldigverklaring, maar legde geen straf op. De strafzaak over de Tilburgse bewaarplaats is nog niet begonnen.

De tekst gaat door onder de foto

De ontnemingsprocedure zal naar verwachting uitdraaien op een juridisch gevecht over de vraag of coffeeshops die -zoals The Grass Company in de zaak van de Rietveldenweg- een rechterlijk pardon krijgen, toch nog 'geplukt' kunnen worden. Het feit dat inmiddels tal van coffeeshops zo'n rechterlijk pardon kregen, bracht de afgelopen jaren tientallen burgemeesters tot de conclusie dat het huidige gedoogbeleid failliet is. Coffeeshops die wel wiet mogen verkopen, maar zich niet mogen laten bevoorraden: die kronkel zou ook volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten weggewerkt moeten worden. Het kabinet-Rutte werkt momenteel plannen uit voor een experiment waarin onder toezicht van de staat wiet zal worden geteeld.

De aankondiging dat justitie het bedrijf zeker twintig miljoen euro afhandig wil gaan maken, zet kwaad bloed bij de Tilburgs/Bossche coffeeshopketen. Door alle gebakkelei over de reeds jaren lopende strafzaak en het lot van de in Thailand vastzittende grondlegger Johan van Laarhoven  was de relatie tussen The Grass Company en het Openbaar Ministerie toch al tot onder het vriespunt gezakt.

De ontnemingsprocedure doet de hakken nog dieper in het zand belanden. Justitie wil de zaak verder niet toelichten, advocaat Sidney Smeets van The Grass Company wel. Smeets zegt verbaasd te zijn over de stap van justitie. Want bij vrijwel andere coffeeshops die een rechterlijk pardon hebben gekregen, heeft justitie de ontnemingsvordering in de prullenbak gegooid of in de ijskast gezet. Logisch, vindt Smeets. Als de rechter uitspreekt dat het noodzakelijk is dat een coffeeshop er een voorraad op na mag houden, is het uitermate vreemd dat justitie blijft denken dat er toch nog geld afgepakt kan worden. Bij een ontneming gaat het om terughalen van 'wederrechtelijk verkregen voordeel': maar wat is er -zo zegt Smeets - nog wederrechtelijk als rechters het vertikken om straf op te leggen aan de coffeeshops?

The Grass Company zit in hetzelfde schuitje als de voormalige eigenaren van coffeeshop Checkpoint in Terneuzen, met drieduizend klanten per dag ooit de grootste drugswinkel van Nederland. Het gerechtshof in Den Bosch stelde in november 2017 -na tien jaar procederen- vast dat Checkpoint de regels van het gedoogbeleid overtrad, maar kreeg geen straf opgelegd . Ook hier stelden de rechters vast dat het gezien de grote drukte in Terneuzen onvermijdelijk was dat de coffeeshop ergens zijn voorraad moest opslaan. Niettemin heeft justitie ook een stevige ontnemingsvordering op tafel gelegd voor Checkpoint: 28 miljoen. De zaak komt eind van het jaar voor de rechter.

De tekst gaat verder onder de foto 

De onvrede bij The Grass Company betreft ook de hoogte van de ontneming: minimaal 20 miljoen, het exacte bedrag wil ook de coffeeshopketen niet zeggen. Het bedrag is niet gebaseerd op de hoeveelheid drugs die in de geheime voorraadplaatsen werd aangetroffen, maar op de volledige omzet van de coffeeshops. Justitie beroept zich daarbij op een omstreden arrest van de Hoge Raad: het zogenaamde Black Widow-arrest uit 2003, genoemd naar de gelijknamige coffeeshop in Maastricht.

In de strafzaak over het magazijn aan de Bossche Rietveldenweg stelde justitie dat de jaaromzet van de twee Grass Company-shops in Den Bosch 8,6 miljoen euro bedroeg. Voor de twee coffeeshops in Tilburg is dat waarschijnlijk een vergelijkbaar bedrag.