Islamitische begraafplaats in Nieuwkuijk blijft bijna leeg: 'Moslims zijn bevreesd voor ruimen'

Het vliegverkeer tussen Nederland en Marokko en Turkije ligt helemaal stil. Helemaal? Niet echt, vrachten worden nog wel door het luchtruim vervoerd. Daar horen, al klinkt dat oneerbiedig, ook overledenen bij. ,,Ook in deze tijd worden veel Turken nog altijd in hun land van herkomst begraven", weet Ismail Kalkavan, voormalig bestuurslid van de moskee in Drunen. ,,Ze hebben zich er ook voor verzekerd, worden door Turkeys Airlines opgehaald. Alleen mag er nu geen familielid mee."

Tot voor pakweg twintig jaar geleden was het voor Turken en Marokkanen een uitgemaakte zaak: als eerste generatie gastarbeiders wilden ze na hun overlijden rusten in de grond waar ze waren geboren, opgegroeid. Anno 2020 is er wel degelijk wat iets aan het verschuiven, meent de Stichting Bijzondere Islamitische Begraafplaatsen in Nederland.

Binnen de familie en in het theehuis wordt er meer over gepraat om zich in Nederland te laten begraven. Daarom wil de stichting een landelijk dekkend netwerk van islamitische begraafplaatsen opzetten. Immers, zo wordt gesteld, er wonen ongeveer een miljoen moslims in Nederland. Kiest slechts een fractie om zich niet te laten repatriëren, dan nog zouden deze groot opgezette begraafplaatsen al snel vol zijn.

Ook de gemeente Heusden heeft sinds 2004 een islamitische begraafplaats. Aan de Mortelweg in Nieuwkuijk is vak F van de openbare begraafplaats Onsenoort gereserveerd voor moslims. 83 mensen kunnen er na hun dood hun laatste rustplaats vinden.

Het zal nog járen duren voordat de graven vergeven zijn. Slechts vijf mensen zijn tussen 2008 en 2010 aan de aarde toevertrouwd. Twee piepjonge mannen, overleden bij eenzijdig verkeersongeluk in Drunen, een Indonesiër, een man, die slechts 46 jaren mocht worden. Verderop ligt een zwarte steen, meer niet. ,,Hier ligt een kind", zegt Kalkavan (54), die destijds bij het toewijzen van een islamitische begraafplaats was betrokken.

Meent Stichting Bijzondere Islamitische Begraafplaatsen in Nederland dat in de toekomst veel meer begraafplaatsen nodig zullen zijn, 'Heusden' onderstreept dat dus niet. Kalkavan: ,,Voor veel moslims is deze begraafplaats nog onbekend, in tegenstelling tot Waalwijk. Daar liggen zeker honderd moslims. Ook uit onze gemeente. Als ze overleden in het TweeSteden Ziekenhuis werden ze in Waalwijk begraven."

Dan nog: de meeste overleden Turken en Marokkanen gaan terug naar hun moederland. ,,70 tot 80 procent heeft daartoe een verzekering afgesloten, via de moskee. Alles wordt dan geregeld. Dat maakt het al makkelijker. In Turkije en Marokko is begraven voor eeuwig, in Nederland kan een graf na verloop van tijd worden geruimd. Daar zijn veel moslims bevreesd voor." Ook voor deze begraafplaats moeten de grafrechten van tijd tot tijd worden verlengd.

Sommige moslims hebben een eigen familiebegraafplaats. ,,Waar ik vandaan kom, in de buurt van de Zwarte Zee, is dat heel normaal. Voor mij is dan ook volkomen logisch dat ik daar word begraven. Als ik terugga naar mijn geboorteplaats, ga ik altijd eerst naar het graf van mijn vader en moeder. In onze cultuur is het heel belangrijk om de doden te eren. Onze familiebegraafplaats wordt dan ook keurig netjes onderhouden."

Kalkavan zou graag zijn ouders en andere overleden familieleden graag meer willen bezoeken. ,,Dat kan dus niet. Daarom zouden mijn kinderen liever zien dat ik me in Nederland laat begraven. Die discussie voeren ze in veel Turkse en Marokkaanse gezinnen. Er is dus wel degelijk iets aan het veranderen. En dat gaat zich doorzetten. Zo denk ik niet dat mijn kinderen zich na hun dood bij laten zetten op onze familiebegraafplaats. Zij hebben er veel minder een band mee.” Wat betekent dat voor de algemene begraafplaats in Nieuwkuijk? ,,Die zal meer worden gebruikt, alleen heeft dat zijn tijd nodig."