‘Dat ik ervoor kan kiezen mijn auto weg te doen, blijkt een enorme rijkdom’

De kogel is door de kerk: ik heb mijn auto de deur uit gedaan. Geen lastige beslissing, want ik doe bijna alles lopend of met het OV. Dat ik daarvoor kan kiezen, dat blijkt een enorme rijkdom. Want niet iedereen kan zonder auto.

Zelf word ik wel eens uitgenodigd door bedrijven met de vraag: hoe zorgen we dat onze werknemers kiezen voor passend vervoer en niet standaard met de auto komen? Ik vertel dan over nieuw gedrag aanleren en hoe je als werkgever duwtjes in de rug kan geven. Want werkgevers spelen in deze transitie een belangrijke rol, blijkt uit het Landelijk Reizigersonderzoek van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Fietsen naar je werk is afgelopen jaar populairder geworden. Maar liefst een op de drie fietsers laat weten dat de goede fietsenstalling op het werk en een fietsvergoeding het gezonde zetje gaf.

Maar dit werkt niet altijd. Er zijn ook reizigers die aangeven dat de fiets of het openbaar vervoer voor hen geen optie is. Ikzelf ben verwend. Of ik nou naar de supermarkt wil, de sportschool, huisarts of bioscoop: ik kan erheen kruipen. Mijn werk kan ik prima thuis doen en mijn opdrachtgevers zitten vaak bij intercitystations. Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving heeft lang niet iedereen deze luxe. Mensen in dorpen, maar ook in de vinexwijken of buitenranden van de stad kunnen niet goed bij hun werk of voorzieningen komen. Behalve met de auto.

Dat ligt niet aan die mensen, maar in hoe bestuurders de omgeving inrichten. Industrieterreinen zijn ver weg en zijn slecht bereikbaar met OV. Verhuizen voor je werk kan ook niet altijd, want wie geen duur huis kan betalen, is vaak aangewezen op een slechte locatie. In Amerika leidt dit ertoe dat jonge mensen werkloos blijven en ook Nederland hobbelt die kant op. Vervoersarmoede wordt dit genoemd: wie geen passend vervoer heeft, heeft minder kansen op werk en opleiding, minder toegang tot zorg en sociale contacten.

Investeren in snelwegen klinkt logisch, maar helpt alleen de mensen die een auto kunnen betalen. Van de mensen met de laagste inkomens heeft 65 tot 70 procent geen eigen auto. En dat zou ook niet hoeven. Wie dichtbij werk en voorzieningen kan wonen, heeft aan fiets of benenwagen genoeg.

Meer weten over psychologie en werk? Lees Chantals boeken Waarom perfectionisten zelden gelukkig zijn, 13 tips tegen perfectionisme (2021) en Ons feilbare denken op het werk (2018).

Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière: