Veel werkplekken hebben er wel eentje: een brompot (m/v) die zorgt dat iedereen op eieren loopt. De mopperkont van kantoor, die altijd wel iets te zaniken heeft. De pruttelaar die als een soort zwart gat alle vrolijkheid om hem of haar heen opslokt. Het is niet zo dat hij of zij toevallig een rotdag heeft - die hebben we allemaal wel eens - het is bij de persoon in kwestie meer iets permanents. Deze nurks is ongelukkig op het werk en steekt dat niet onder stoelen of banken. Alles is teveel gevraagd en als je in diens buurt maar verkeerd ádemt krijg je een uitbrander.

Heb je het ongeluk met zo’n kniesoor te werken, dan begin je je vroeg of laat af te vragen of het niet aan jou ligt. Misschien doe jij iets verkeerd om de wrevel van je collega op te wekken? Hoe begrijpelijk ook, trap niet in die valkuil - dat is les één. Je hebt niet gevraagd om kritiek op je werk of je persoon, en al helemaal niet om een standje. Die rotopmerking zegt veel meer over de verzender dan over jou als ontvanger - en die mag je dus gerust naast je neerleggen.

Het kan zijn dat de zuurpruim in zijn of haar uitingen simpelweg te ver gaat. Gaat je collega bij jou een grens over, dan zul je wel even je tanden moeten laten zien. Reageer in zo’n geval liever niet op de inhoud - daarmee roep je juist vaak meer discussie op. Wees duidelijk en hou het persoonlijk. Zeg: ‘Ik vind dat een vervelende opmerking en ben daar niet van gediend.’

Wat je ook doet, probeer de zuurpruim níet ‘op te vrolijken’ - tenzij je oorlog wilt, natuurlijk. Laat je grapjes of ‘Hé doe nou eens gezellig mee!’ achterwege. Dikke kans dat dit averechts werkt en juist nog meer chagrijn opwekt.

Er komt een moment dat de spanning van het werken in dezelfde ruimte als zo’n tikkende tijdbom zijn tol eist. Zorg dat je het moment dat je zelf uit je slof schiet, voor blijft. Neem op tijd een time-out. Tel tot tien, maak een wandeling of ga een uurtje ergens anders zitten werken. De-escalerend optreden, noem je dat.

Zo ga je dus het beste om met de zuurpruim: probeer hem / haar niet te veranderen, stel zelf grenzen en trek het je vooral niet persoonlijk aan - het ligt in dit geval zeker niet aan jou.

Thijs Launspach is psycholoog en stressexpert. Hij schreef hierover de boeken Fokking druk (2018), Werken met millennials (2019) en Werk kan ook uit (2020). 

Heeft je collega het dit keer echt verprutst? Tel eerst tot tien, en geef dan opbouwende kritiek met deze tips van coach Charlotte van ’t Wout: