Dit is waarom hogeropgeleiden stiekem naar Frans Bauer luisteren

VideoZie jij het als een guilty pleasure als je meezingt met Frans Bauer? Ben je hoger opgeleid? Dan is de kans groot dat je hier niet te koop mee loopt op je werk of bij medestudenten. Peter Achterberg (Tilburg University) vertelt in dit college bij de Universiteit van Nederland waarom dat is. 

Laatste update: 13:23

Delen per e-mail

Volledig scherm
© William Rutten

Als cultuursocioloog doet hij onderzoek naar hoge en lage cultuur. Bij hoge cultuur stel je dan de vraag: welke mensen gaan er naar de opera? En waarom gaan zij naar de opera? Bij lage cultuur stel je eerder de vraag: wie kijkt er Temptation Island en waarom kijkt hij/zij Temptation Island?

Zo kan Achterberg onder andere concluderen dat hoogopgeleide mensen in de grachtengordel (ook wel: elitaire mensen genoemd) graag Harry Mulisch lezen en dit combineren met andere hoog culturele uitingen: ze gaan graag naar musea en houden van abstracte kunst. Ook beschouwen ze zich als een wereldburger, vinden ze hokjes overbodig en zien ze zichzelf als behoorlijk tolerant.

Lees ook

Stemgedrag

Daar tegenover kun je dan de mensen zetten die juist wél houden van nationale uitingen: die luisteren graag naar de 3 J’s, kijken programma’s als Ik Hou van Holland en bestempelen zichzelf als een Nederlander met een nationale of regionale identiteit. De verschillen tussen de twee groepen mensen kun je in vervolgonderzoek weer zichtbaar maken als je bijvoorbeeld kijkt naar stemgedrag. De Harry Mulisch lezende grachtengordel stemt overwegend links, terwijl de Ik Hou van Holland kijkende mensen (centrum)rechtser stemmen.

Klinkt stereotyperend? Is het ook, zegt Achterberg, en zo zwartwit is de praktijk niet altijd. Er zijn uiteraard ook combinaties mogelijk: je houdt van Harry Mulisch én Ik Hou van Holland. Dat combineren van hoge en lage cultuur noemt men “omnivorisme” en zag hij in zijn onderzoek met name terug bij hogeropgeleiden.

Die groep is Achterberg vervolgens verder gaan onderzoeken en bevragen. Onder die omnivoren viel hem op dat er op veel vragen politiek correct geantwoord werd, op één thema na: de zanger des vaderlands. Op dit gebied blijft er een immense afwijzing tegenover culturele uitingen in de vorm van volkszangers. De groep kon niets met Frans Duits, Jannes of Frans Bauer. Blijkbaar is het proces van distinctie, het proces van steeds verschil willen maken tussen hoge- en lage cultuur, nog altijd gaande.

Dit is een wekelijkse bijdrage van de Universiteit van Nederland.

De Universiteit van Nederland heeft vanaf nu ook een podcast. Vind ze terug op Spotify (http://bit.do/UvNL-Spotify) en iTunes (http://bit.do/UvNL-iTunes).

Verder in het nieuws

Net binnen

Meest gelezen

Webwinkel