Onderzoekers: ‘Massastranding bruinvissen kwam mogelijk door dodelijke bacterie’
In het onderzoek naar de doodsoorzaak van zo’n 190 bruinvissen die afgelopen zomer aanspoelden op de Waddeneilanden is een bacterie gevonden die tot bloedvergiftiging kan leiden bij walvisachtigen. Of en hoe dit in de grootschalige sterfte kon resulteren, blijft onduidelijk.
Afgelopen zomer spoelden er binnen tien dagen zo’n 190 dode bruinvissen aan op de Waddeneilanden. Een opmerkelijk hoog aantal: jaarlijkse stranden ongeveer 600 bruinvissen aan de Nederlandse kust. De afgelopen maanden hebben onderzoekers van de Universiteit Utrecht en Wageningen University & Research in opdracht van het ministerie van LNV onderzoek gedaan naar de mogelijke doodsoorzaak van deze bruinvissen. De meest opmerkelijke vondst is de aanwezigheid van Erysipelothrix rhusiopathiae: een bacterie die tot bloedvergiftiging kan leiden bij walvisachtigen.
,,Alle bruinvissen verkeerden in vergelijkbare staat van ontbinding en zijn dus waarschijnlijk rond dezelfde tijd overleden”, legt bioloog Lonneke IJsseldijk van de Universiteit Utrecht uit. De bruinvissen zijn onder meer onderzocht op hun lichamelijke conditie, de aanwezigheid van parasieten en er werden bloedmonsters afgenomen. Daarna volgde labonderzoek naar de inhoud van de magen en de aanwezigheid van algen-toxines en mogelijk dodelijke micro-organismen. Daaruit blijkt dat de bruinvissen over het algemeen in een redelijke tot goede gezondheid verkeerden voor hun dood. ,,Ze beschikten over een gezonde vetlaag, er werden relatief weinig parasieten ontdekt en veel van de volwassen vrouwtjes waren kortgeleden zwanger geraakt. Een plotselinge dood lag op basis daarvan voor de hand”, stelt IJsseldijk.
Tekst gaat verder onder foto.
Er is één grote maar: bij elf van de 22 onderzochte dieren werden géén prooiresten aangetroffen in hun maag. Bij de rest van de bruinvissen zaten slechts kleine hoeveelheden voedsel in de magen. ,,De dieren die betrokken waren bij deze massastranding hadden dus enige tijd gehongerd voordat ze stierven”, aldus marien bioloog Mardik Leopold van Wageningen University & Research. ,,Dit past bij een hevig en acuut ziekteverloop.” Veel van de dieren droegen een bacterie bij zich, die bloedvergiftiging kan veroorzaken.
Grootschalige sterfte
De bruinvissen kunnen geïnfecteerd zijn met Erysipelothrix via geïnfecteerd water, geïnfecteerde vis, of onderlinge overdracht, zeggen de wetenschappers, maar of en hoe dit in een massastranding heeft kunnen resulteren is onduidelijk. ,,In de literatuur zijn geen beschrijvingen van grootschalige sterfte als gevolg van Erysipelothrix-infectie te vinden, alleen enkele geïsoleerde individuele gevallen. Ook weten we niet of deze bacterie normaalgesproken bij bruinvissen voorkomt. Maar het feit dat we deze bacterie niet eerder in bruinvissen vonden tijdens een sectie, is zeker opvallend”, zegt IJsseldijk.
Er wordt nog onderzoek gedaan naar een mogelijk virus. Wel kunnen de onderzoekers inmiddels een hoop andere doodsoorzaken afstrepen. Plotselinge massasterfte door een onderwaterontploffing, windmolenparken, klimaatverandering of overbevissing worden uitgesloten.
Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Rijstevlaai en soezen: dit kan iedere beginnende thuisbakker maken
Iedereen is gek op zoetigheid. Natuurlijk kan je hiervoor naar de bakker bij jou om de hoek gaan, maar veel bakrecepten kun je heel makkelijk zelf maken. Twee patissiers geven inspiratie voor de makkelijkste bakrecepten waar iedereen mee aan de slag kan. -
Plotseling ‘massale stranding’ van bruinvissen op Waddeneilanden
Op de Waddeneilanden spoelen de laatste tijd opvallend veel dode bruinvissen aan. Sinds donderdag zijn tientallen karkassen gevonden op de stranden van Ameland, Terschelling en Schiermonnikoog. De oorzaak van de bruinvissterfte is nog gissen. ,,We proberen kadavers te verzamelen en hopen deze massale stranding verder te kunnen onderzoeken.” -
Getest: Dit is de beste vrijstaande vaatwasser
Wat is de beste vrijstaande vaatwasser? En welke heeft de beste prijs-kwaliteitverhouding? De Consumentenbond geeft antwoord. -
NASA probeert zaterdag opnieuw maanraket te lanceren
Ruimtevaartagentschap NASA gaat zaterdag opnieuw proberen zijn nieuwe maanraket te lanceren. Het ‘lanceervenster’ van twee uur begint om 20.17 uur Nederlandse tijd, meldt NASA op Twitter. -
Skivakantie: hier zijn winterbanden en sneeuwkettingen verplicht
Heel wat Nederlanders gaan binnenkort weer met de auto op skivakantie. Maar hoe zit het met de verplichting tot winterbanden? En hoe bevestig je sneeuwkettingen? Dit zijn de belangrijkste regels.
-
Video
Dode bruinvissen die massaal aanspoelen ‘lijken op hetzelfde moment gestorven’
Nooit eerder zijn zoveel volwassen, dode bruinvissen aangespoeld in zo’n korte tijd in één gebied. Onderzoeker en bioloog Lonneke IJsseldijk van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht noemt het aantal - vermoedelijk meer dan vijftig en dat worden er nog meer - ‘overweldigend’. De komende tijd gaat IJsseldijk onderzoeken waaraan de zeezoogdieren zo plots en massaal zijn gestorven. -
-
-
PREMIUM
Boek kijkt anders naar de Griekse oudheid: ‘Poparcheologie’ voor de jongeren
Volgens Ted Papakostas is de Griekse oudheid geen stoffig hoofdstuk uit de wereldgeschiedenis, zij speelt ook vandaag een rol. De Griekse wetenschapper verpakt zijn betoog in een opmerkelijk modern jasje. -
Record voor NASA met raket Orion: nooit eerder was vaartuig voor mensen zo ver van de aarde
De nieuwe Amerikaanse raket Orion heeft sinds de lancering de verste afstand bereikt die ooit is afgelegd door een ruimtevaartuig dat is bedoeld voor het vervoeren van mensen. Dat meldde de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA maandagavond laat. Het ruimtevaartuig was maandag 432.000 kilometer van de aarde verwijderd.