Je eigen moestuin is blits, maar trap niet in de volgende valkuilen

Je eigen moestuin is een feestje. Tuinexpert Romke van de Kaa kan het aanbevelen. ,,Het leuke vind ik dat je groenten kunt telen, die je bij geen supermarkt, of groenteboer kunt vinden. Sla bijvoorbeeld: je hebt zó veel varianten. Zelf vind ik bataviasla, of het wonder van de vier jaargetijden erg lekker. Met een moestuin kun je zelf beslissen wat je gaat telen.’’ 

Voor iedereen die ook een eigen moestuin overweegt, en diegenen met ambitie, adviseert Van de Kaa om te starten met ‘makkelijke’ groenten. ,,Dat is een veelgemaakte beginnersfout. Een moestuin moet je intensiever bijhouden dan een siertuin, qua bewateren en bemesten. Dus probeer jezelf niet meteen teveel in het diepe te gooien.’’ 

Goede opties zijn: sla, andijvie, courgette, wortel, radijs, spinazie of snijbiet. Dat zijn groenten die het altijd goed doen en relatief weinig verzorging nodig hebben. Met name rucola en radijs zorgen voor snelle resultaten. Al een paar weken na het zaaien, kun je ervan eten.’’ 

Jelle Medema, schrijver van De Makkelijke Moestuin, wordt ook erg blij van alle groenten die omhoog groeien. ,,Alles wat klimt doet het goed, zoals courgettes, of tomaten, die je kunt opbinden.’’ 

Blijf vooral weg van de broccoli, bloemkool en bonen, tot je de kunst van het ‘moestuinen’ beter in de vingers hebt. ,,Die moet je lang van tevoren zaaien (soms wel een jaar) en hebben veel ‘liefde’ nodig’’, volgens Van de Kaa. ,,Aardbeien in de tuin vind ik ook problematisch, zeker als je veel slakken hebt, want die zijn er dol op.’' 

De basis van een succesvolle moestuin is een goede bodemconditie. Daar kun je zelf, afhankelijk van je bodemtype, het een en ander aan doen. Wie een kleibodem heeft, kan de grond luchtiger maken door fijn grind, of meel erdoorheen te verwerken, tipt Van de Kaa. ,,Klei is van zichzelf heel vruchtbaar en houdt goed vocht vast, zo’n beetje de droom dus. Die compacte, vochtige structuur vind je vaak in de westelijke provincies.

Een zandbodem houdt van zichzelf minder goed vocht vast, dus voeg dan wat organische mest toe. Ik ben niet zo’n fan van chemische kunstmest, want dat draagt niet tot nauwelijks bij aan de verbetering van je bodem.’’ 

Bij een moestuin in een bak zul je moeten investeren in een moestuinmix. Wees wat dat betreft vooral niet te zuinig, tipt Medema. ,,Wat ik vaak zie is dat beginners van alles het beste aanschaffen: een mooie schep en goede zaden, maar dan voor 1 euro een mix halen. Zonde. Je hebt geen dure schep nodig, maar wel goede grond. Dat is de basis.

Denk overigens niet dat een moestuinmix minder goed is dan het echte werk. Als je tegen doorgewinterde tuiniers zegt dat je bakken met mix gebruikt, lachen ze je uit, maar het werkt net zo goed, geloof me.’’ 

Iedereen, maar dan ook iedereen die begint met zaaien, doet dat te dik. ,,Terwijl je heel dun moet zaaien’’, zegt Van de Kaa. ,,Denk maar zo: ieder zaadje wordt een plant. Dus als de zaadjes zich één cm uit elkaar bevinden, gaan de planten elkaar verdringen. De truc? Vermeng je zaad met scherp zand, dan zaai je standaard dunner.’’

Zaai bovendien niet te diep. Een diepe geul graven is een absolute beginnersfout. Dan zie je je sla nooit meer terug, garandeert Van de Kaa. ,,Hanteer daarom de volgende vuistregel: zaai net zo diep, als het zaadje dik is. Tuinbonen van bijvoorbeeld 1,5 centimeter steek je niet dieper dan 2 centimeter de grond in.’’

Lukraak zaadjes in het rond strooien is ook geen goed idee. Meestal is een moestuin vierkant. Dus deel die ruimte in vieren en maak een plan. Zorg dat je in één deel de wortelgewassen doet, een ander deel de bonen, het volgende deel gebruik je voor bladgewassen en de resterende ruimte is bijvoorbeeld voor aardappelen. 

Heel belangrijk: die verdeling moet je ieder jaar weer roteren. Hou niet iets te lang op dezelfde plek, want dan ontstaan allerlei akelige ziektes, waar je planten aan doodgaan, meent Van de Kaa. 

In een moestuinbak doe je dat door de ruimte in vakken te verdelen, vertelt Medema. ,,Zo’n vakverdeling maak je eenvoudig met wat houten latjes of strips. Je hebt trouwens ook kant-en-klare bakken die al in vakken verdeeld zijn.’’ 

De verleiding is soms groot om ‘groots’ te beginnen, maar dat hoeft niet. Sterker nog, het advies is om met een overzichtelijk maatje te starten: zo’n drie bij drie meter. Het hangt natuurlijk wel af van de grootte van je gezin, je tuin en wat je wilt gaan verbouwen. 

,,Ikzelf heb een moestuin van tien bij tien meter, waarmee ik de hele buurt van groenten kan voorzien’’, zegt Van de Kaa. ,,Maar drie bij drie is mooi. Als het dan een succes is, kun je altijd nog uitbreiden. Overigens kun je behoorlijk wat kroppen sla verbouwen op negen vierkante meter, dus het is niet klein. Voor pompoenen of aardappelen heb je wel meer ruimte nodig.’’ 

Bij een moestuinbak zijn acht of zestien vakken mooi om mee te beginnen, vindt Medema. ,,En kies een bak, geen ronde pot. Waarom? In een ronde pot groeien wortels in eindeloze cirkels langs de wand, tot de plant zichzelf verstikt. Niet goed dus.’’

Tot slot: een tuin op het noorden? Vergeet het dan maar. ,,Ik krijg vaak een foto van beginners, met de vraag: wat is er mis?’’ zegt Medema. ,,Dan zie je zo’n plant zielig hangen, puur omdat die op zoek is naar zonlicht. Heb je een balkon op het noorden, dan wordt het hem niet. Voor een moestuin heb je wel een paar uur per dag zon nodig.’’

Bekijk onderstaande video's over tuinieren in een moestuin: